Bahis ve şans oyunlarından alınan vergiler düşürüldü
Yapılan değişikliklerin, Teşkilat tarafından belirlenen süre içerisinde bayi tarafından gerçekleştirilmesi zorunludur." - Aynı Yönetmeliğin 20 nci maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir."Satış toplamının Teşkilata ödenmesi, sabit bayi komisyonu ve ikramiye ödeme primi oranı- (1) Sabit bayiler, her muhasebe döneminin sonunda dönem boyunca tahsil ettikleri satış toplamından, komisyonlarını, ikramiye ödeme primlerini ve ödedikleri ikramiye miktarını ayırarak, kalan meblağı sözleşmede belirtilen süre içerisinde Teşkilat lehine otomatik ödeme talimatı verdikleri kendi adlarına açılmış banka hesaplarına yatırırlar.(2) Sabit bayilerin ödedikleri ikramiye ve diğer ödemelerine bağlı olarak alacaklı olması durumunda Teşkilat, muhasebe döneminin bitimini izleyen iş günü bakiye alacak tutarını sabit bayinin banka hesabına transfer eder.(3) Sabit bayilere kendilerince gerçekleştirilen haftalık satış toplamından Katma Değer Vergisi, Şans Oyunları Vergisi ve diğer vergiler düşüldükten sonra kalan tutar üzerinden sabit veya kademeli olarak Teşkilatça belirlenen oranda bayi komisyonu ödenir.(4) Teşkilat tarafından her sabit bayi için farklı oranda sabit bayi komisyonu belirlenebilir.(5) Ayrıca sabit bayilere iştirakçilere yaptıkları ikramiye ödemeleri üzerinden Teşkilatça belirlenen oranda ikramiye ödeme primi ödenir." - Aynı Yönetmeliğin 23/A maddesinin birinci fıkrasında yer alan "süresine uyulmaksızın" ibaresi "süresi olmaksızın" olarak, (a) ve (e) bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve aynı fıkraya aşağıdaki bentler eklenmiştir."a) Gerçek kişi bayinin ölmesi halinde mirasçıları tarafından bayilik faaliyetine ilişkin ilgili mercilere başvuru yapılarak altmış gün içinde bayilik ruhsatı talebinde bulunulmaması.""e) Teşkilata ait olan oyun tutarları ve gecikme cezalarının tamamının işlemiş yasal faiziyle birlikte yatırma tarihinden itibaren en geç on beş gün içinde ödenmemesi.""ğ) 23 üncü maddenin ikinci fıkrasına aykırılığın tespit edilmesi halinde.h) Bayilik sözleşmesine aykırılık halinde." - Aynı Yönetmeliğin 24 üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan "süresine uyulmaksızın" ibaresi "süresi olmaksızın" olarak, (a), (b), (i), (k), (l) ve (n) bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve aynı fıkraya aşağıdaki bentler eklenmiştir."a) Gerçek kişi bayinin ölmesi halinde mirasçıları tarafından bayilik faaliyetine ilişkin ilgili mercilere başvuru yapılarak yüz yirmi gün içinde bayilik ruhsatı talebinde bulunulmaması.b) Bayilik ruhsatını haiz olan şirketin iflas etmesi veya infisahı.""i) Asgari haftalık satış toplamı ortalamasının Yönetim Kurulunca belirlenen limitin altında olması.""k) Teşkilattan yazılı izin almadan bayiliği kısmen veya tamamen devir veya temlik etmesi.l) Tüzel kişi sabit bayilerin ortak olan tüm alt tüzel kişiler de dahil olmak üzere Teşkilattan izin almaksızın tüzel kişiliğin kısmen veya tamamen devir veya temlik edilmesi ya da ortaklık yapısının değiştirilmesi.""n) Teşkilata ait olan oyun tutarları ve gecikme cezalarının tamamının işlemiş yasal faiziyle birlikte yatırma tarihinden itibaren en geç otuz gün içinde ödenmemesi.""ü) 23/A maddesine aykırılık nedeniyle sabit bayilik komisyonunun geçici olarak düşürüldüğü dönemde bayinin toplam bir hafta oyun oynatmaması.v) Daha önce aynı konu hakkında bayilik komisyonunun düşürülmesi kararı uygulanmasına rağmen, 23 üncü maddenin ikinci fıkrasına aykırılığın tespit edilmesi halinde.y) Daha önce aynı konu hakkında bayilik komisyonunun düşürülmesi kararı uygulanmasına rağmen, bayilik sözleşmesine aykırılık halinde." - Aynı Yönetmeliğin 25 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir."MADDE 25- (1) Teşkilat gezici bayilik faaliyetini yürütme yetkisini kısmen veya tamamen Başbayiye verebilir.(2) Gezici bayilik faaliyetinin Başbayiye verilmesi durumunda; başbayi gezici bayilik faaliyetini bizzat kendisi yapabileceği gibi Teşkilata karşı gezici bayilik sorumluluğu kendisinde kalmak üzere, gezici alt bayi tesis edebilir, üçüncü kişileri gezici alt bayilik tesis etme veya gezici alt bayilik faaliyeti göstermeleri için Teşkilatın onayıyla yetkilendirebilir.(3) Gezici bayilik faaliyetine ilişkin usul ve esaslar Teşkilat tarafından belirlenir.
Bahis ve Şans Oyunu Vergileri Yüzde 50 Oranında Düşürüldü
Yapılan değişikliklerin, Teşkilat tarafından belirlenen süre içerisinde bayi tarafından gerçekleştirilmesi zorunludur.” Aynı Yönetmeliğin 20 nci maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.(1) Sabit bayiler, her muhasebe döneminin sonunda dönem boyunca tahsil ettikleri satış toplamından, komisyonlarını, ikramiye ödeme primlerini ve ödedikleri ikramiye miktarını ayırarak, kalan meblağı sözleşmede belirtilen süre içerisinde Teşkilat lehine otomatik ödeme talimatı verdikleri kendi adlarına açılmış banka hesaplarına yatırırlar.(2) Sabit bayilerin ödedikleri ikramiye ve diğer ödemelerine bağlı olarak alacaklı olması durumunda Teşkilat, muhasebe döneminin bitimini izleyen iş günü bakiye alacak tutarını sabit bayinin banka hesabına transfer eder.(3) Sabit bayilere kendilerince gerçekleştirilen haftalık satış toplamından Katma Değer Vergisi, Şans Oyunları Vergisi ve diğer vergiler düşüldükten sonra kalan tutar üzerinden sabit veya kademeli olarak Teşkilatça belirlenen oranda bayi komisyonu ödenir.(4) Teşkilat tarafından her sabit bayi için farklı oranda sabit bayi komisyonu belirlenebilir.(5) Ayrıca sabit bayilere iştirakçilere yaptıkları ikramiye ödemeleri üzerinden Teşkilatça belirlenen oranda ikramiye ödeme primi ödenir.” Aynı Yönetmeliğin 23/A maddesinin birinci fıkrasında yer alan “süresine uyulmaksızın” ibaresi “süresi olmaksızın” olarak, (a) ve (e) bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve aynı fıkraya aşağıdaki bentler eklenmiştir.“a) Gerçek kişi bayinin ölmesi halinde mirasçıları tarafından bayilik faaliyetine ilişkin ilgili mercilere başvuru yapılarak altmış gün içinde bayilik ruhsatı talebinde bulunulmaması.”“e) Teşkilata ait olan oyun tutarları ve gecikme cezalarının tamamının işlemiş yasal faiziyle birlikte yatırma tarihinden itibaren en geç on beş gün içinde ödenmemesi.”“ğ) 23 üncü maddenin ikinci fıkrasına aykırılığın tespit edilmesi halinde.h) Bayilik sözleşmesine aykırılık halinde.” Aynı Yönetmeliğin 24 üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan “süresine uyulmaksızın” ibaresi “süresi olmaksızın” olarak, (a), (b), (i), (k), (l) ve (n) bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve aynı fıkraya aşağıdaki bentler eklenmiştir.“a) Gerçek kişi bayinin ölmesi halinde mirasçıları tarafından bayilik faaliyetine ilişkin ilgili mercilere başvuru yapılarak yüz yirmi gün içinde bayilik ruhsatı talebinde bulunulmaması.b) Bayilik ruhsatını haiz olan şirketin iflas etmesi veya infisahı.”“i) Asgari haftalık satış toplamı ortalamasının Yönetim Kurulunca belirlenen limitin altında olması.”“k) Teşkilattan yazılı izin almadan bayiliği kısmen veya tamamen devir veya temlik etmesi.l) Tüzel kişi sabit bayilerin ortak olan tüm alt tüzel kişiler de dahil olmak üzere Teşkilattan izin almaksızın tüzel kişiliğin kısmen veya tamamen devir veya temlik edilmesi ya da ortaklık yapısının değiştirilmesi.”“n) Teşkilata ait olan oyun tutarları ve gecikme cezalarının tamamının işlemiş yasal faiziyle birlikte yatırma tarihinden itibaren en geç otuz gün içinde ödenmemesi.”“ü) 23/A maddesine aykırılık nedeniyle sabit bayilik komisyonunun geçici olarak düşürüldüğü dönemde bayinin toplam bir hafta oyun oynatmaması.v) Daha önce aynı konu hakkında bayilik komisyonunun düşürülmesi kararı uygulanmasına rağmen, 23 üncü maddenin ikinci fıkrasına aykırılığın tespit edilmesi halinde.y) Daha önce aynı konu hakkında bayilik komisyonunun düşürülmesi kararı uygulanmasına rağmen, bayilik sözleşmesine aykırılık halinde.” Aynı Yönetmeliğin 25 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.(1) Teşkilat gezici bayilik faaliyetini yürütme yetkisini kısmen veya tamamen Başbayiye verebilir.(2) Gezici bayilik faaliyetinin Başbayiye verilmesi durumunda; başbayi gezici bayilik faaliyetini bizzat kendisi yapabileceği gibi Teşkilata karşı gezici bayilik sorumluluğu kendisinde kalmak üzere, gezici alt bayi tesis edebilir, üçüncü kişileri gezici alt bayilik tesis etme veya gezici alt bayilik faaliyeti göstermeleri için Teşkilatın onayıyla yetkilendirebilir.(3) Gezici bayilik faaliyetine ilişkin usul ve esaslar Teşkilat tarafından belirlenir.
Spor Toto Teşkilat Başkanlığı'nın 2020 Sayıştay raporu, hem Milli Piyango İdaresi’nin 2020 faaliyet raporu hem de 2022 Mali Yılı Genel Bütçe Kanunu Teklifi ve İlgili Cetveller” yayınlandı. Spor Toto Teşkilat Başkanlığı’na ilişkin 2020 Sayıştay raporuna göre; şans oyunlarının temel dinamiğini spor ve futbol etkinliği oluşturmasına karşın, bahisten elde olunan gelirin çok az bir kısmı spor ve futbola gidiyor. Ülkemizde 2020 itibariyle oynanan İDDAA ve Spor Toto’nun toplam hasılatı 63,4 milyar TL’ye ulaşmasına karşın, bu tutarın sadece 340 milyon TL’lik kısmı (Binde 5) kulüplere İsim hakkı ve Futbol Federasyon payı olarak dağıtılmıştır.15 Yani oynanan İDDAA ve Spor Toto’nun toplam gelirinin binde beşi kulüplere geri dönüyor. Bu bağlamda örneğin bahis ekonomisin ülkemizdeki gelişimine bakıldığında, ülkemizde en yaygın oynanan bahis oyunu İDDAA ve Spor Toto’nun 2022 yıllık hasılatının 158 milyar TL’ye ulaşmasına karşın; spora/futbola aktarılan tutar sadece 790 milyon TL olmuştur.16 Bu konuda ayrıca İDDAA’nın spora ve futbola katkısını analiz ettiğim makaleme de bakılabilir.17 Şans oyunlarından kamunun aldığı pay 2021'de vergi olarak 22 milyar TL civarında gerçekleşmiştir. Yasal bahisten sadece binde beş kazanan spor kulüplerinin, yasadışı bahisten kayıpları ise (ülkemizde yasadışı bahsin 50 milyar dolar civarında olduğu varsayılırsa), 250 milyon dolar olmuştur (Bugünkü kurdan yaklaşık 7,5 milyar TL).
Vergi oranlarının düşürülmesi yasal bahis gelirlerini artırmaz!
Ülkemizde yasadışı bahsin bu kadar yüksek olmasının temel nedeni vergi oranları değildir. İnsanları yasadışı bahis oynamaya iten temel saiklere baktığımızda karşımıza aşağıdaki faktörler çıkmaktadır.
Şans oyunlarından alınan vergiler düşürüldü
İkramiye dağıtım oranının herhangi bir şekilde düşürülmesi doğal olarak oyunların cirosunu da olumsuz yönde etkileyecek ve bunun sonucunda, kamuya aktarılan toplam gelirler de düşecektir.Yasadışı bahis ve kumar ile etkin mücadele etmek amacıyla Ocak 2024 itibarıyla Şans Oyunları Vergisi önceki seviyesine getirilmiştir.
Yukarıda yapılan Şans Oyunları Vergi oranlarının önce yükseltilip sonra indirilmesinin devletin tahsil ettiği Şans Oyunları Vergisi’ni aylar itibarıyla nasıl etkilediğini gösteren tablo yan tarafta yer almaktadır. Yukarıdaki tabloda da açıkça görüldüğü üzere; vergi oranlarının yükselmesi vergi gelirlerini artırmış hem bütçeye hem de Savunma Sanayii Fonu’na daha fazla kaynak aktarılmıştır. Vergi oranlarının düşürülmesi ise vergi gelirlerini düşürmüştür. 2023 yılı sonunda Şans Oyunları Vergisi olarak tahsil edilen tutar 28 milyar 402 milyon TL olarak gerçekleşmiş ve oranın 2024 yılında da değişmeyeceği düşüncesi ile bütçeye 2024 yılında 54 milyar 920 milyon TL hedef konulmuştur. 2023 yılının sonunda sürpriz bir şekilde 01.01.2024 yılından başlamak üzere Şans Oyunları Vergisi oranlarının yarı yarıya azaltılması 2024 yılının ilk 9 ayında vergi tahsilatının 26 milyar 170 milyon TL olarak gerçekleşmesi sonucunu doğurmuştur. Kalan 3 ayda 54 milyar 920 milyon TL’lik hedefin tutması mümkün değil. Dolayısıyla vergi oranının düşürülmesi 2024 yılı bütçesinde Şans Oyunları Vergisi tahsilatının en az 22 milyar TL eksik gerçekleşeceği net bir şekilde görülmektedir.
Bahis ve Şans Oyunlarından Alınan Vergiler Düşürüldü
1 Ocak 2024 tarihi itibarıyla yürürlüğe girecek karar kapsamında spor kategorisindeki bahis oyunlarında yüzde 10 olan vergi yüzde 5'e düşürüldü. Bununla birlikte; at yarışlarından alınan yüzde 14'lük vergi yüzde 7'ye, diğer şans oyunlarındaki vergi ise yüzde 20'den yüzde 10'a düşürüldü.
Resmî Gazete'nin bugünkü sayısında, bahis oyunları oynayan vatandaşları ilgilendiren bir karar yayımlandı. Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından imzalanan "5602 Sayılı Şans Oyunları Hasılatından Alınan Vergi, Fon ve Payların Düzenlenmesi Hakkında Kanunun 6 ncı Maddesinin Dördüncü Fıkrasındaki Oranların Yeniden Belirlenmesine İlişkin Karar (Karar Sayısı: 8003)" ile şans oyunlarından alınan vergilerin düşürülmesine hükmedildi.
Bahis ve şans oyunu vergileri düşürüldü
Resmi Gazetede yayımlanan karar ile 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren Şans Oyunları Vergisi oranları yarı yarıya düşürülmektedir.
Oyun planı Yönetim Kurulunca onaylanıp Teşkilatın internet sitesinde yayımlanarak yürürlüğe girer.(2) Her bir sabit ihtimalli ve müşterek bahis oyununda dağıtılacak ikramiye oranları 14/3/2007 tarihli ve 5602 sayılı Şans Oyunları Hasılatından Alınan Vergi, Fon ve Payların Düzenlenmesi Hakkında Kanunun 4 üncü maddesinde belirlenen esaslar çerçevesinde oyun planları ile önceden oran olarak belirlenir.(3) Teşkilat tarafından düzenlenen spor müsabakalarına dayalı müşterek ve sabit ihtimalli bahis oyunları için bir takvim yılı içerisinde ödenecek ikramiyelerin toplamı, aynı dönemdeki hasılatın 5602 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin ikinci fıkrasında belirlenen oranları ile sınırlıdır.(4) Teşkilat, yıllık ikramiye ortalaması 3 üncü fıkrada belirtilen sınırlar içerisinde kalmak kaydıyla, düzenlediği her bir oyun için farklı ikramiye oranı belirleyebilir.(5) Oyun Planında;a) Teşkilat tarafından düzenlenen spor müsabakalarına dayalı sabit ihtimalli ve müşterek bahis oyunlarının adı, nasıl oynanacağına ilişkin esaslar, kupon kabulünün hangi zamanda sona ereceği,b) Müşterek bahis oyunlarında, doğru tahmin edilen derecelere ödenecek toplam ikramiyenin derecelere hangi oranlarda paylaştırılacağı, oynanması gereken tarihlerde yapılmayan veya yarıda kalan müsabakaların sonuçlarının nasıl belirleneceği, ikramiye devri ve oyunlara ilişkin diğer hususlar,c) Sabit ihtimalli bahis oyunlarında, programda yer alan müsabakalarla ilgili olarak oynanabilecek sabit ihtimalli bahis oyunlarının türleri, bu oyunların oynanma kuralları, iptal edilen veya ertelenen müsabakalarla ilgili olarak yapılacak işlemlerin esasları,ç) İkramiyenin ödenmesine ilişkin usul ve esaslar ile dağıtılması planlanan toplam ikramiyenin hasılata oranı,d) Müsabaka sonuçlarının değerlendirilmesi ve oyunlara ilişkin diğer esaslar,yer alır. (1) Teşkilat tarafından her bir oyun dönemi için oluşturulan oyun programları Başbayi tarafından merkezi bahis sistemi ve diğer gerekli ortamlara yüklenir.(2) Oyun programlarında yer alan müsabakalara ilişkin bilgilerin yer aldığı oyun bültenleri Başbayi tarafından merkezi bahis sistemi aracılığıyla bayilere iletilir ve gerekli hallerde güncellemeler yapılır.(3) Oyun programlarında yer alan herhangi bir etkinliğe ilişkin katsayıların değiştirilmesi veya etkinliğin oyuna kapatılması durumunda, ileriye yönelik olarak hüküm ifade etmek üzere, söz konusu işlemlerin iştirakçilere duyurulması ile oyun programlarında yer alan müsabakalarla ilgili güncellenmesi gereken tarih ve saat değişiklikleri, erteleme ve benzeri bilgilerin iştirakçilere duyurulması amacıyla Başbayi tarafından merkezi bahis sistemi aracılığıyla bayilere iletilir.(4) Oyun programlarında yer alan tüm etkinliklerin kesin sonuçları merkezi bahis sistemine yüklenir ve bu bilgiler merkezi bahis sistemi aracılığıyla bayilere iletilir.(5) Sabit ihtimalli ve müşterek bahis oyunlarına ilişkin olarak merkezi bahis sistemi kayıtları esas alınır. (1) Müşterek bahis; Teşkilat tarafından belirlenen sayıda müsabaka numarası ya da müsabaka ismi içeren kuponların, iştirakçi tarafından usulüne uygun olarak işaretlenerek, merkezi bahis sisteminde işleme tabi tutulmasından sonra merkezi bahis sisteminde oluşan biletlerin iştirakçiye sunulması suretiyle oynatılır.(2) Sabit ihtimalli bahis; oyun programında yer alan spor müsabakalarından asgari bahis sayısı kadar müsabaka numarası ya da müsabaka ismi içeren kuponların, iştirakçi tarafından usulüne uygun olarak işaretlenerek, merkezi bahis sisteminde işleme tabi tutulmasından sonra merkezi bahis sisteminde oluşan biletlerin iştirakçiye sunulması suretiyle oynatılır.(3) Sabit ihtimalli ve müşterek bahis oyunları sanal ortamda aşağıdaki şekilde oynanır:a) Aboneler tarafından usulüne uygun olarak oynanan elektronik kupon, sanal ortam sisteminde işleme tabi tutulur.b) Sanal ortam sisteminde onaylanan elektronik kupon için daha sonra merkezi bahis sisteminden onay alınarak abone hesabına elektronik bilet kaydedilir.(4) Bayiler 18 yaşından küçüklere sabit ihtimalli ve müşterek bahis oyunlarını oynatamaz ve ikramiye ödemesi yapamaz.(5) Bayiler Teşkilat tarafından belirlenen asgari satış toplamını gerçekleştirmekle yükümlüdür.