7258 sayılı Kanun madde 5’e bakılması gerekilirse:

7258 sayÄ±lÄ± Kanun’un 5. maddesine göre;

Öğretide suçun mağdurunun Spor Toto Teşkilât Başkanlığı olduğunu savunan bir görüş ileri sürülmüştür. Öğretide bir diğer görüş ise, yasa dışı bahis veya şans oyunu suçlarının mağdurunun bütün toplum olduğunu savunmaktadır. Yargıtay da yasa dışı bahis ve şans oyunu suçlarının mağdurunun bütün toplum olduğu yönünde kararlar vermektedir.

SUÇ : 7258 Sayılı Yasanın 5.a Maddesine Muhalefet

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde, günümüzde yürürlükte bulunan yasalar üç aşamada meydana getirilmiştir.¹ Bu aşamalar;² İngiliz Koloni Yönetiminin 1878 ile 1960 yılları arasında yapmış oldukları yasalar, 354 fasıl olmak üzere 6 cilt yayınlanmıştır. 1 Nisan 1959 tarihi ile 31 Aralık 1959 tarihleri arasında 38, 1 Ocak 1960 tarihi ile 16 Ağustos 1960 tarihleri arasında 21 tane yasa yapılmış ve bunlar iki ayrı kitapta toplanmıştır. Bu yasalardan bir tanesi İngilizcedir. 16 Ağustos 1960 tarihi ile 21 Aralık 1963 tarihi arasında ise Kıbrıs Cumhuriyeti Temsilcileri Meclisince, Türkçe ve Rumca yasalar yapılmıştır. Yine aynı tarihlerde Türk Cemaati Meclisince Türkçe yasalar kaleme alınmıştır. 21 Aralık 1963 tarihinden sonra ise Kıbrıs Türk Yönetimlerince; 15 Kasım 1983 tarihinden günümüze kadar da Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetince yasalar yapılmıştır. Çalışmada önce “Bahse Tutuşma Evleri, Kumarhaneler ve Kumarı Önleme Kanunu’ndan Esas Kanun” şeklinde; Bahse Tutuşma Evleri, Kumarhaneler ve Kumarı Önleme Kanun’unu Tadil Eden Esas Kanun’dan” kısaca ‘Esas Kanun’ olarak bahsedilecektir³ çalışmanın devamında Şans Oyunları Kanunu ile Beden Eğitimi ve Spor Kanunun üzerinde durulacak Mehaz İngiliz kumar kanunu ile Türk Hukukundaki genel olarak kumar ve bahis hukukunun cezai boyutu kısaca ele alınacaktır.

Yasa dışı bahis oynatma suçu; spor müsabakalarına dayalı sabit ihtimalli ve müşterek bahis veya şans oyunlarını oynatma ya da oynanmasına yer veya imkân sağlama fiilleriyle işlenebilir. Kumar oynanması için yer ve imkân sağlama suçunda olduğu gibi, 7258 sayılı Kanun md. 5/1-a kapsamında düzenlenen suç seçimlik hareketle işlenebilir.

7258 sayılı Kanun'un 5. maddesine göre;

*Futbol ve diğer spor müsabakalarında bahis ve şans oyunları düzenlenmesi hakkında Kanun'un 5/c maddesi: "Kanunun verdiği yetkiye dayalı olmaksızın; c)Spor müsabakalarına dayalı sabit ihtimalli veya müşterek bahis ya da şans oyunlarıyla bağlantılı olarak para nakline aracılık eden kişiler, üç yıldan beş yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezasıyla cezalandırılır." hükmünü amirdir.

7258sayılı Kanun’un 5. maddesinde, “(Değişik:12/7/2013-6495/3 md.)

(Ek fıkra: 3/6/2011-KHK-638/31 md.; Değişik fıkra:2/7/2018-KHK-703/90 md.) Bayiliklerin nerede kurulacağını ve sayısını tespit etmek, bayi müracaatlarını değerlendirerek uygun görülen kişilerle sözleşme işlemlerini yapmak ve ruhsatlarını düzenlemek, bayi listelerini sürekli izleyerek bayi sayılarındaki değişiklikleri takip ve tespit etmek, bayilik teşkilatının mevzuata uygun ve düzenli şekilde işlemesi için gerekli olan ve yönetmelikte öngörülecek veya Teşkilat Başkanı tarafından istenecek denetim ve kontrolleri yapmak görev ve yetkileri, 21/2/2008 tarihli ve 5738 sayılı Spor Müsabakalarına Dayalı Sabit İhtimalli ve Müşterek Bahis Oyunlarının Özel Hukuk Tüzel Kişilerine Yaptırılması Hakkında Kanunun 3 üncü maddesi kapsamında Teşkilat Başkanlığınca kısmen veya tamamen özel hukuk tüzel kişilerine devredilebilir veya mal ve hizmet satın alma yoluna gidilebilir.

Oynatmak fiili, yasa dışı bahsi bizzat düzenlemek veya düzenlenmesi sürecine katılan kişilerden olmak şeklinde anlaşılmalıdır. Bu suç kapsamında işlenecek bahis ve şans oyunu oynatma suçlarının oluşabilmesi için, bu fiillerin Kanun tarafından verilen yetkiye dayalı olmaksızın işlenmesi gerekmektedir.

7258 Sayılı Kanun Kapsamında Bahis Suçları

B) Spora dayalı bahis ve şans oyunlarına yönelik mevzuata aykırı iş ve eylemlerin önlenmesi için gerekli denetimleri yapmak, faaliyetlerde bulunmak ve tedbirleri almak.

TCK’nın 228’inci maddesinin kapsamı dışında kalsa bile, umuma mahsus veya umuma açık
yerlerde her ne ad altında olursa olsun kazanç kastıyla oynanmasa dahi rulet, tilt, ve benzeri
baht ve talihe bağlı veya maharet isteyen, otomatik, yarı otomatik el veya ayakla kullanılan
oyun alet veya makinaları ile benzerlerini bulundurmak veya çalıştırmak veya yurda sokmak
yahut imal etmek yasaktır. Bu yasağa aykırı hareket edenler, 1072 sayılı Rulet, Tilt, Langırt
ve Benzeri Oyun Alet ve Makinaları Hakkında Kanun’un 2. maddesi doğrultusunda bir
yıldan beş yıla kadar hapis ve yüz günden bin güne kadar adlî para cezası ile
cezalandırılacaktır.

Türk Kumar, Bahis ve Şans Oyunları Mevzuatı, Eren Erkin

b) Spora dayalı bahis ve şans oyunlarına yönelik mevzuata aykırı iş ve eylemlerin önlenmesi için gerekli denetimleri yapmak, faaliyetlerde bulunmak ve tedbirleri almak.

Bahis ve Şans Oyunları Çerçevesinde Ceza Hukuku Sorumluluğu

7258 sayılı Kanun md. 5 hükmünde düzenlenen yasa dışı bahis oynatma suçlarının tamamlanabilmesi için belirli bir neticenin ortaya çıkmasına gerek bulunmamaktadır. Dolayısıyla bu suçlar neticesiz suçlardandır.

Türk Kumar, Bahis ve Şans Oyunları Mevzuatı

Yasadışı bahis suçları olarak ‘da düzenlenmiştir. Bu kanun halk arasında “kaçak bahis” olarak tanımlanan izinsiz bahis konusunda ciddi cezalar öngörmektedir. Bahis suçu olarak ifade edilen suçlar genel olarak dört farklı suçtan oluşmaktadır. Bunlardan ilki bahis oynatma, bahis oynanmasına yer veya imkan sağlamadır. İkincisi, yasadışı bahis parasının transferine aracılık etme suçudur. Üçünü suç tipi illegal bahis sitelerinin reklamını yapma ve teşvik etme suçlardır. Son suç tipi ise illegal bahis oynama suçudur.

Spor Müsabakalarına Dayalı Bahis ve Şans Oyunları

Spor müsabakalarında yasa dışı bahis veya şans oyunlarına ilişkin 7258 s. Kanun md. 5’te düzenlenen suçlar için özel bir nitelik aranmamıştır. Bu suçlar herkes tarafından işlenebilir. Dolayısıyla bu suçların özgü suç niteliği taşımadığı söylenebilir.

bahis veya şans oyunları oynatmak suç olarak düzenlenmiştir

Bahse Tutuşma Evleri, Kumarhaneler ve Kumarı Önleme Kanun’unu Tadil Eden Kanun, 8 Ekim 1971 tarihli Kıbrıs Türk Yönetimi Meclisi oturumunda geçirilmiş olup, Anayasa’nın 52’nci maddesi gereğince “Cumhurbaşkanı Muavini ve K.T.Y. Yürütme Kurulu Başkanı tarafından Resmî Gazete’de yayınlanmak suretiyle ilân olunmuştur. Bu Kanun, Fasıl 151 sayılı Bahse Tutuşma Evleri, Kumarhaneler ve Kumarı Önleme Kanunu’na eklenen değişiklikler” ile oluşturulmuştur. “Bahse Tutuşma Evleri, Kumarhaneler ve Kumarı Önleme Kanunu’nu Tadil Eden Kanun’da, Bahse Tutuşma Evleri, Kumarhaneler ve Kumarı Önleme Kanunu’ndan Esas Kanun” şeklinde bahsedilmektedir. Mevzu bahis Esas Kanun, kısaca baht veya talihe bağlı oyunların oynanması yahut oynatılması ile bu amaca hizmet eden makinelere ilişkin tasarrufların hukuk düzeninde ihtiva ettiği karşılığı düzenlemektedir. Esas Kanun’un 6A-1 bölümü; Kanun’da anlatılan herhangi bir şans makinesinin kullanılması, işletilmesi veya işletilmesi amacıyla gerçekleştirilen bir toplantıya iştirak edilmesini suç olarak düzenlemektedir. Yine aynı madde, bahsedilen makineyi tasarrufunda yahut kontrolünde bulunduran; makineyi imal veya ithal eden kişi bakımından belli yaptırımları da içermektedir. Sayılan bu eylemlerin gerçekleştirilmesi neticesinde faile, iki yılı aşmayan hapis cezası ve iki yüz lirayı aşmayan para cezası verilebileceği gibi bu iki yaptırım birlikte de uygulanabilecektir.⁴

Bunun yanında Mahkeme, takdirine bağlı olarak işlenen suçla ilişik makinenin müsaderesine de karar verebilecektir. Esas Kanun’un bu kısmı suç oluşmasına sebebiyet veren eylemleri düzenlerken 6A-2 kısmı suçun konusunu oluşturan şans makinelerini düzenlemektedir. 6A-2 maddesinde şans oyunu makinesi “... oyun oynayacak şahıs tarafından makineyi çalıştırmak ve kullanmak için lûzumlu hareketten başka bir hareket istemiyen bir oyun makinesi” olarak tanımlanmaktadır. Bu maddeye göre, Flipper makinesine benzetilmek amacıyla yapılmış herhangi bir değişiklik veya ilave önem arz etmeksizin “Bingo diye bilinen makine, Crane diye bilinen makine ve şekil değişikliğine bakılmaksızın şans makinesi” olarak “kabul edilen herhangi bir makine” “şans makinesi” olarak kabul edilmiştir.⁵

Aynı maddede genel bir anlatım olarak “ihtiva ettiği şeyleri ihraç eden makine” de şans makinesidir. Ancak kahve otomatı gibi- “içerisine madeni para konulan veya” -lunaparkta bulunan, jetonla çalışan oyun makineleri gibi- “görünüş ve şekil” itibarı ile “benzeri madde konduğu takdirde para değerine eşit bir maddeyi ihraç eden” makineler ayrık tutulmuştur. Yine aynı madde, herhangi bir şans makinesine ait parçayı da şans makinesi olarak kabul etmektedir.⁶

Esas Kanun m. 4 ve 5, kumarhanelerde kumar oynayan veya kumar oynama niyeti ile bir arada bulunan kimseler ile herhangi bir sokakta kumar oynayan veya kumar oynama niyeti ile bir arada bulunan kimselerin bu Kanun kapsamında suç işlemiş sayılacağı hususunu düzenlemiştir. Burada karşımıza çıkan ‘kumar oynama niyeti’ kavramı, Türk iç hukukumuzda sıklıkla rastladığımız teşebbüs kavramını hatırlatmaktadır. Dolaylı bir yorumla K.K.T.C. Kanunlarında kumar oynamaya teşebbüsün de cezalandırıldığını söylemek mümkündür.⁷

Esas Kanun m. 7 hükmünde “Bir Kaza Mahkemesi veya kazadaki polis memurlarından sorumlu yetkili memur, herhangi bir yerin, bu Yasa’nın 6. maddesinde bahsi geçen oyunların oynanması veya bahse tutuşma evi veya kumarhane olarak işletildiğine veya kullanıldığına inanmak için makul bir sebep bulunduğu yolunda yeminle verilen yazılı ihbar üzerine tatmin olması halinde, gerekebilecek yardım veya kuvveti kullanmak suretiyle, gündüz veya gece, böyle bir yere girmesi veya gitmesi ve o yerde veya orada bulunanlar üzerinde arama yapması ve gerek o yerde bulunan, gerekse o yerdeki veya oradan kaçmakta olan herhangi bir kişinin tasarrufunda bulunan ve bahse tutuşmak veya kumar oynamak veya bu Yasa’nın 6. maddesinde bahsi geçen oyunların oynanması için kullanılan veya kullanılacağı anlaşılan veya kullanılması tasarlanan veya kullanılmış olan tüm alet ve parayı, para için teminatı veya başka eşyayı zapt etmek ve aynı zamanda bu gibi tüm kişileri, kendileri ve bulundukları yer aranıncaya kadar alıkoymak için, herhangi bir polis memuruna, müzekkere ile yetki verebilir.” denilmektedir.⁸

Devamı olan 8. madde hükmü ise “Girilmesi ve aranması önerilen yer bir kulüp, kafe, otel veya han veya perakende alkollü içki satma ruhsatı bulunan bir yer veya kamuya açık bir yer veya umumi eğlence yeri ise;(b) Girilmesi önerilen yerin sahibi, zilyedi, işletmecisi veya yöneticisi, son on iki ay içinde, bu Kanun hükümleri uyarınca suçlu bulunmuşsa; Bu veya başka bir kanunda sözü edilenlere bakılmaksızın, bir karakoldan sorumlu herhangi bir Kolluk Kuvvetleri mensubu veya herhangi bir polis memuru veya çavuş üstü rütbeye sahip kişilerin, üniformalı veya sivil şekilde, gerekebilecek yardım ve kuvveti kullanmak suretiyle; gündüz veya gece, herhangi bir müzekkereye sahip olmadan, bu Yasa’nın 6. maddesinde bahsi geçen oyunların oynandığı veya bahse tutuşma evi veya kumarhane olarak işletildiğine ve kullanıldığına inanmak için makul bir sebep bulduğu ve yukarıda belirtilen hallerde, bu yerlere girmesi ve arama yapması yasaldır; (2) Bu maddenin 1. fıkrası uyarınca hareket eden tüm memurlar, giriş yapmalarının ardından, bu yasanın 7. maddesince müzekkere ile yetkilendirilmiş polis memurları ile aynı arama ve el koyma yetkilerine sahiptir”⁹ denilmekle müzekkeresiz girişin yolu açık tutulmuştur. Herhangi bir polis memuru, üniformalı veya sivil şekilde, müzekkereye sahip olmadan mevzu bahis Esas Kanun’un 5 veya 6. maddeleri uyarınca suç işlemekte olan kişileri tutuklama ve para veya para karşılığı kullanılan eşyalara ve suçun işlenişi sırasında kullanılan veya kullanılacağı anlaşılan veya kullanılması tasarlanan veya kullanmış olan aletlere el koyma yetkisine sahip kılınmıştır.

Baht veya talihe bağlı oyunların oynanması yahut oynatılması ile bu amaca hizmet eden makinelere ilişkin tasarrufların hukuk düzeninde ihtiva ettiği karşılığı düzenleyen yasa muadillerinden farklı olarak, Esas Kanun’un 10. maddesi ile “Bu Yasa uyarınca verilen yetkileri kullanmakta olan herhangi bir polis memurunu veya yardımcısını, bu gibi yetkileri kullanmaktan kasten önleyen, engelleyen veya geciktiren veya polis memurunun veya yardımcısının bu yetkilerini kullanmasını, herhangi bir yol veya düzenle önleyen, engelleyen veya geciktiren herhangi bir kişi, bu Yasa kapsamında bir suç işlemiş olur” denilmekle Kumara yönelik olmayan, tamamen farklı bir eylemi de suç olarak düzenlemiştir.¹⁰

Kumar suçuna iştirak bakımından, Esas Kanun 11-a maddesiyle azmettiren ve teşvik edenin suçu işlemiş gibi kabul edeceğini ve aynı şekilde cezalandırılacağını öngörmüştür. Aynı maddenin (b) kısmında ise “Bu Yasa uyarınca cezalandırılabilen bir suç işlemekte olan kişilerin meydana çıkarılmaması için karşı uyarıda bulunma amacıyla gözetleyicilik yapan veya uyarıda bulunan” kişilerin de suçu işlemiş sayılacağı ve yine aynı yönde cezalandırma yoluna gidileceği ifade edilmiştir.

Yine Esas Kanun’un 12. maddesinde sayma suretiyle birtakım karineler düzenlenmiş ve bu karinelerin mevcudiyeti halinde bir şans oyunu salonunu ilgilendirdiği ölçüde bu Kanunun kuralları uyarınca girilen her yer, aksi kanıtlanıncaya kadar, aşağıda sayacağımız durumların herhangi birinde, sahibi, zilyedi, işletmecisi veya yöneticisi tarafından işletilen veya kullanılan bir şans oyunu salonu olarak varsayılmaktadır. Madde hükmünde sayıldığı üzere bu durumlar;

7258 Sayılı Kanun Futbol ve Diğer Spor